Vogels voeren in de winter
Om de winter door te komen, heeft elke vogelsoort zijn eigen aanpak. Er zijn vogelsoorten die wegtrekken naar het zuiden, zoals grutto’s, ooievaars en zwaluwen. Er zijn ook soorten die vanuit Scandinavië naar ons land komen: ganzen en eenden, maar ook roodborsten en mezen. Andere vogels, zoals roerdomp en ijsvogel, blijven het hele jaar hier. Tijdens strenge winters zijn ze erg kwetsbaar.
Veel zangvogels trekken in de winter naar dorpen en steden. Ervaring heeft ze geleerd dat daar dan nog van alles te vinden valt. Vogels kunt u het hele jaar door voeren. Maar vooral wanneer er sneeuw ligt of als het vriest hebben ze deze hulp hard nodig. In een strenge winter is het voor vogels moeilijk om aan voedsel te komen, terwijl ze juist extra veel energie nodig hebben om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Insecten kruipen weg, bessen zijn vaak al op en sneeuw en ijs maken het de zaadeters ook moeilijk om bij hun voedsel te komen. Van bijvoeren in de tuin wordt dan ook graag gebruik gemaakt. Vogels die anders verscholen blijven of in een flits voorbij vliegen, zijn nu makkelijk te bekijken. Het bijvoederen van vogels in de winter is bij veel mensen dan ook een populaire bezigheid. Niet alleen help je de vogels om barre tijden door te komen, je krijgt er een schitterend schouwspel voor terug!
Worden vogels dan niet afhankelijk van het bijvoeren?
Vogels die bijgevoerd worden blijken hier niet afhankelijk van te zijn. Vogels vertrouwen namelijk niet op één voedselbron. Gebleken is dat vogels die bijgevoerd worden gemiddeld maar zo’n 20 % van dit voedsel op hun menu hebben. Vogels houden van een gevarieerd menu en vullen het door mensen aangeboden voedsel aan met eten dat ze zelf vinden. Door vogels bij te voeren worden ze niet zodanig verwend dat ze zich na verloop van tijd niet meer alleen zouden kunnen redden in de natuur.
Juiste voer
Het is belangrijk om vogels het juiste voer aan te bieden. Je hebt soorten vogelvoer samengesteld met hoge voedingswaarden aan vetten, oliën, koolhydraten, mineralen en vitaminen. Daarom moet je toch rekening gehouden met de voedselbehoefte en voedselpatronen van de verschillende vogelsoorten.
Recept voor vetbollen
1. Smelt drie pond ongezouten rundvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet heet!
2. Voeg daar al roerend een mengsel van 6 ons gebroken hennepzaad en 3. maanzaad en 3 ons zonnepitten aan toe.
4. Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton of een theeglas.
5. Leg daarin, voordat de brij stolt, een stevige katoenen draad die ruim uitsteekt.
Zodra de massa hard is geworden, kunnen de bollen buiten aan de draad worden opgehangen. Soms is de vetbol moeilijk uit de vorm los te krijgen. Een melkkarton kan rondom worden afgescheurd; houd een theeglas of blik even in heet water, de vetbol komt dan gemakkelijk los. Uiteraard kunnen naar eigen inzicht ook kleinere hoeveelheden worden gebruikt.
Belangrijk
Laat het voeren van watervogels, roofvogels en uilen in het buitengebied over aan deskundigen. Verstoor de vogels in het buitengebied niet, iedere keer dat ze onnodig opvliegen kost veel energie. Breng ernstig verzwakte en zieke vogels naar een vogelasiel bij u in de buurt.
Bron : http://vroegevogels.vara.nl
Waarom voederen?
De beste voedertafel is een tuin die op een natuurlijke wijze is aangelegd en onderhouden. In een natuurlijke tuin staan besdragende struiken, blijven uitgebloeide bloemen staan en ligt blad op de grond tot in het voorjaar. Daar valt voor de merel en het roodborstje altijd wat te vinden!
Zuiver biologisch gezien hoef je vogels niet bij te voederen. Toch zijn er een aantal redenen waarom Natuurpunt adviseert om tuinvogels in barre tijden te voeren. Allereerst verteren vogels bij strenge vorst snel hun vetreserves om hun hoge lichaamstemperatuur van zo'n 40° te behouden. Een winterkoninkje kan in een koude winternacht wel 10% van zijn lichaamsgewicht verliezen! De dagen zijn ook kort, waardoor er weinig tijd is om voedsel te zoeken.
Bovendien is het natuurlijke voedselaanbod van vogels de voorbije decennia sterk afgenomen door verstedelijking, industrialisering en intensivering van de landbouw. Allemaal redenen om het de vogels iets makkelijker te maken. Daar komt bij dat het een bijzonder leuke manier is om uw tuinvogels beter te bekijken
Voederplanken en voederhuisjes
Veel vogelsoorten zoeken hun voedsel van nature op de grond. Een sneeuwvrije plek is dan ook een geschikte voederplaats, liefst in de buurt van struiken of een haag, zodat vogels bij gevaar snel een veiliger plek kunnen vinden. Het voordeel van een overdekt voederhuisje is dat het voeder beschermd is tegen regen en sneeuw. Een open voederplank daarentegen heeft weer het voordeel dat deze makkelijk toegankelijk is. Een open voederplank moet opstaande randen hebben van enkele centimeters. Openingen op de hoeken zorgen voor de afvoer van regenwater. Het is bovendien belangrijk dat je de voedertafel regelmatig schoonmaakt met heet water en een borstel (nooit chemische producten gebruiken!). Dit voorkomt dat vogels ziek worden van beschimmeld en rottend voedsel. Daarnaast kan een vervuilde voederplan een besmettingshaard zijn waar vogels elkaar besmetten met ziektekiemen. In de winter zijn vogels verzwakt en daardoor extra kwetsbaar. Let op dat de plank of het huisje zo staat opgesteld dat er geen kat bij kan. Plaats ze daarom op minimaal 1,50 meter van de grond. Bij Natuurpunt kan je ook terecht voor voederhuisjes, maar natuurlijk kan je er ook een zelf maken!
Tip voor het voederen
Voederen mag op bescheiden schaal het hele jaar (bijvoorbeeld met zaden), maar het is pas echt nodig als het langdurig vriest en/of sneeuwt.
- Voeder niet teveel tegelijk en liefst 's ochtends (na een lange, koude nacht hebben vogels behoefte aan een stevig ontbijt) en tegen het einde van de middag (zo kunnen ze de nacht doorkomen). Overdadig voederen kan muizen en ratten aantrekken.
- Geef geen voedsel waarin zout is verwerkt. In de kaas en het brood dat je voedert zit al meer dan genoeg zout.
- Voeder zeker geen margarine of boter, die werken als laxeermiddel.
- Voedsel dat makkelijk bevriest, zoals appels, voeder je best als geheel en niet in kleine stukjes.
- Voeder nooit vet en pinda's in de tijd dat vogels jongen hebben! De jongen van de meeste zangvogels eten insecten.
Water
In de winter is water even belangrijk als voldoende voedsel. Wanneer het gesneeuwd heeft, is het niet nodig voor water te zorgen. De vogels komen dan aan vocht door van de sneeuw te pikken. Bij vorst zet u best een bakje met water buiten (nooit zout in het water doen).
Wie eet wat?Merel, kramsvogel, koperwiek, zanglijster en spreeuw
Brood, gewelde krenten en rozijnen, kaasresten, fruit, schillen en klokhuizen, alle soorten bessen, gekookte aardappelen.
Op de grond, sneeuwvrij, een open plek met beschutting dichtbij.
Koolmees, pimpelmees, matkop, kuifmees, zwarte mees en staartmees
Vetbollen, slingers ongebrande, ongezouten pinda's, halve kokosnoot, vogelzaad en zonnebloempitten.
Op de voedertafel, voederbuis, opgehangen in bomen of struiken.
Specht, boomklever en boomkruiper
Ongezouten pinda's en noten, vetbollen, zonnebloempitten, kaas zonder korst.
Eventueel vastgemaakt aan een boomstam op een rustige plek.
Huismus, ringmus, sijs, distelvink, vink, keep en groenling
Bruin brood, onkruidzaden, gemengd strooizaad, etensresten, zonnebloempitten.
Op de grond, voedertafel, voederbuis.
Winterkoninkje, heggenmus en roodborstje
Universeel voer, bessen, meelwormen, broodkruimels, maden en larven, ongekookte havermout.
Op de grond, sneeuwvrij, mag ook beschut onder heggen en struiken.
Hoe maak je een vetbol?
Vetbollen maken is een leuke bezigheid om bijvoorbeeld samen met kinderen te doen. Hieronder volgt het recept. Stel het menu voor je favoriete vogels samen en de kookles kan beginnen.
- Smelt 0,5 kg ongezouten rundvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet te heet.
- Voeg daar al roerend een mengsel van ca. 120 gr. gebroken hennepzaad en 50 gr. zonnebloempitten aan toe. Voeg eventueel het vogelvoer van je favoriete vogels toe (zie voedingswijzer hierboven).
- Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton, een theeglas of een halve kokosnoot.
- Voordat de brij stolt, leg je hierin een stevige katoenen draad die er ruim bovenuit steekt.
- Zodra de massa hard is geworden, kunnen de bollen aan de draad worden opgehangen.
- Soms is de vetbol moeilijk uit de vorm los te krijgen. Hou een glas of blik even in heet water, de vetbol komt dan gemakkelijk los. Een melkkarton kan rondom afgescheurd worden.
- Uiteraard kunnen naar eigen inzicht ook kleinere hoeveelheden gebruikt worden.
Hoe grote vogels ontmoedigen?
De grotere vogels zoals de kauw en de Turkse tortel hebben zeker recht op hun deeltje van het vogelvoer maar nogal wat van onze Voeren en Beloerders willen de grotere vogels wat ontmoedigen.
Zo jagen sommige merels de andere vogels weg omdat de voederplaats deel uitmaakt van zijn of haar territorium. Je kan de merel ontmoedigen door op verschillende manieren voer aan te bieden en eventueel op verschillende plekjes. De merel kan niet op alle plaatsen tegelijkertijd zijn en moet wel anderen toelaten en misschien is dat geen deel van zijn territorium. Voor de roodborst is een voedertafeltje aangewezen, niet alle merels durven daar op te landen, zeker niet als 't een met een dakje is (wat aan te raden is).
http://www.natuurpunt.be/nl/biodiversiteit/vogels/hoe-help-je-de-vogels-in-je-tuin_640.aspx
